Tiencin[1] (,
chiń.
天津;
pinyin
: Tiānjīn; dosł.: niebiański bród) – jedno z czterech miast wydzielonych
Chińskiej Republiki Ludowej
. Pod względem powierzchni jest to 3. miasto w
ChRL
.
Historia
Miasto przez długi czas było tylko małą wioską. Jego rozwój, jako ośrodka handlowego, zaczął się po ukończeniu
Wielkiego Kanału
, za czasów panowania dynastii
Sui
. Do
1404
miasto nosiło nazwę Zhigu, co oznacza Otwarty Port. W późniejszym czasie nazwa miasta została przemianowana na Tiencin (Tianjin). Niedługo miasto zostało ufortyfikowane fortem Tianjin Wei.
Tiencin stał się osobną prefekturą już w
1725
. W
1731
jego prawa zostały jeszcze bardziej rozszerzone.
W
1856
do portu przybył chiński statek z towarami będącymi własnością floty
Hongkongu
. Pojmano wtedy 12 mężczyzn i postawiono zarzut piractwa. Wszyscy zostali skazani na karę kilkunastu lat więzienia. W odpowiedzi
Wielka Brytania
i
Francja
wysłały flotę w pobliże miasta. W
1858
brytyjski admirał Michael Seymour zdobył pobliskie
forty Dagu
. W czerwcu
1858
po przegranej
Chin
w pierwszej
wojnie opiumowej
w Tiencinie został podpisany traktat, gwarantujący otwarcie tutejszego portu na zagraniczny handel. W
1860
traktat ten został ratyfikowany przez chińskiego cesarza.
Pomiędzy
1895
a
1900
powstały tu fabryki i strefy takich państw jak
Wielka Brytania
,
Japonia
,
Niemcy
,
Austro-Węgry
,
Włochy
czy
Belgia
.
W czerwcu
1900
tzw. bokserzy (ruch walczący o wyzwolenie Chin spod wpływu kolonizatorów) panowali nad dużą częścią miasta. 26 czerwca siły europejskich państw zmusiły Bokserów do ustępstw. Stan ten trwał przez długi czas. W tym czasie pracował w mieście przyszły
prezydent
Stanów Zjednoczonych
Herbert Hoover
.
Tiencin został miastem wydzielonym w
1924
.
W okresie 30 lipca
1937
–15 sierpnia
1945
Tiencin był okupowany przez
Japonię
, następnie był administrowany do czerwca
1947
przez
USA
. 15 stycznia
1949
miasto zdobyły siły zbrojne
komunistów
.
W
1976
miasto nawiedziło
trzęsienie ziemi
. Zginęło 23 938 ludzi, a wiele budynków legło w gruzach.
Tiencin został otwarty na zagranicznych inwestorów dopiero w latach 70. XX wieku. Od tamtego czasu miasto dynamicznie się rozwija.
Geografia
Pomnik na jednej z tiencińskich ulic
Tiencin leży niedaleko końca
Wielkiego Kanału
, łączącego rzeki
Huang He
i
Jangcy
.
Zachodnia część miasta jest z reguły bagnista, natomiast na krańcach północnych ciągnie się południowy koniuszek Gór Yanshan. Najwyższym szczytem miasta jest Jiushanding, osiągający 1078 m n.p.m.
Miasto leży nad zatoką
Pohaj
, która jest częścią
Morza Żółtego
. W Tiencinie do morza uchodzą następujące rzeki: Ziya, Daqing, Yongding oraz
Wielki Kanał
. Głównymi zbiornikami wody słodkiej dla miasta są dwa jeziora retencyjne: Beidagang i Yuqiao.
Klimat Tiencinu jest gorący i wilgotny latem (powietrze
monsunowe
) oraz zimny i suchy zimą (powietrze
syberyjskie
).
Podział administracyjny
Tiencin dzieli się na 18 jednostek administracyjnych: 15 dzielnic i 3 powiaty.
6 dzielnic charakteryzuje duża powierzchnia:
- dzielnica Hebei (
chiński
:河北区;
pinyin
: Héběi Qū)
- dzielnica Hedong (河东区 Hédōng Qū)
- dzielnica Heping (和平区 Hépíng Qū)
- dzielnica Hexi (河西区 Héxī Qū)
- dzielnica Hongqiao (红桥区 Hóngqiáo Qū)
- dzielnica Nankai (南开区 Nánkāi Qū)
3 dzielnice zajmują tereny położone nad brzegiem zatoki
Pohaj
:
- dzielnica Dagang (大港区 Dàgǎng Qū)
- dzielnica Hangu (汉沽区 Hàngū Qū)
- dzielnica Tanggu (塘沽区 Tánggū Qū)
6 dzielnic jest miastami satelitarnymi lub jednostkami wiejskimi:
- dzielnica Baodi (宝坻区 Bǎodǐ Qū) – do
2001
powiat Baodi
- dzielnica Beichen (北辰区 Běichén Qū)
- dzielnica Dongli (东丽区 Dōnglì Qū)
- dzielnica Jinnan (津南区 Jīnnán Qū)
- dzielnica Xiqing (西青区 Xīqīng Qū)
- dzielnica Wuqing (武清区 Wǔqīng Qū) – do
2000
powiat Wuqing
Oprócz dzielnic w skład miasta wchodzą 3 powiaty:
- powiat Ji (蓟县 Jì Xiàn)
- powiat Jinghai (静海县 Jìnghǎi Xiàn)
- powiat Ninghe (宁河县 Nínghé Xiàn)
Ponadto w mieście zlokalizowano specjalną strefę ekonomiczną. Oficjalnie jednak nie jest osobną dzielnicą lub powiatem.
Wszystkie dzielnice i powiaty są podzielone na 240 miejskich jednostek administracyjnych (stan na 31 grudnia
2004
). Te z kolei dzielą się na 120 gmin miejskich, 18 gmin, 2 gminy narodowościowe i 100 subdystryktów.
Ekonomia
Ulica w centralnej części miasta
W
2004
miasto wyprodukowało 293,2 miliardów
renminbi
(35,4 mld USD)
PKB
. Na głowę wskaźnik ten wynosi 31 600
renminbi
(3816,4 USD). Sektor przemysłowy wyprodukował 53,2% miejskiego
PKB
. Inwestycje w tej dziedzinie spowodowały wzrost o 19,8% w porównaniu z rokiem poprzednim. Średnia płaca pracownika fabrycznego wynosi 11 467
renminbi
(1384,9 USD) i wzrosła o 11,2% w stosunku do roku poprzedniego. Płaca rolników jest natomiast o prawie połowę mniejsza – 6525
renminbi
(788 USD). Wzrosła ona w porównaniu z
2003
o 11,3%.
Gospodarstwa rolne zajmują 40% całej powierzchni miasta wydzielonego. Główne uprawy to
pszenica
,
ryż
i
kukurydza
. Na wybrzeżu rozwinięte jest rybołówstwo. Tiencin jest także ośrodkiem przemysłowym. Główne gałęzie to petrochemiczny, włókienniczy, samochodowy, maszynowy i metalowy. W specjalnej strefie przemysłowej zakłady mają takie firmy jak
koreański
Samsung
, czy
amerykańska
Motorola
.
W Tiencinie przechowuje się 1 miliard ton
ropy naftowej
. W dzielnicy Dagang przerabia się ją na oleje. Miasto jest największym
chińskim
producentem
soli
. Dużą część energii elektrycznej tworzą elektrownie geotermiczne. W mieście znajdują się ponadto znaczne zasoby rud
manganu
i
boru
.
Demografia
Pod koniec
2004
zaludnienie w mieście osiągnęło 10,24 mln, z czego 9,33 mln miało tak zwane hukou (stałe mieszkania). Spośród mieszkańców hukou 5,56 mln (około 60%) mieszkało w regionach miejskich, a 3,76 mln (około 40%) w regionach wiejskich. Źródła demograficzne ONZ szacują wielkość aglomeracji Tiencinu na 6,3 mln mieszkańców (2006).
Większość mieszkańców Tiencinu to
Chińczycy Han
. Ponadto mieszkają tu
Hui
,
Koreańczycy
,
Mandżurowie
i
Mongołowie
.
Kultura
Mieszkańcy Tiencinu mówią miejscowym dialektem języka
mandaryńskiego
. Mimo iż miasto leży niedaleko stolicy
ChRL
,
Pekinu
, dialekt różni się całkowicie od używanego tam języka urzędowego
ChRL
putonghua
.
Z powodu swego położenia tiencińska kuchnia koncentruje się na żywności pochodzącej z morza. Menu w restauracjach często zawierają takie dania jak: Osiem Wielkich Pucharów (jest to wymieszanie różnych stylów kucharskich), Cztery Wielkie Gulasze (to danie jest popularne w barach szybkiej obsługi w mieście; dodaje się do niego sławne baozi), Guifaxiang (dodaje się ciasto mahua) czy Erduoyan (smażony ryż będący nadzieniem ciastek; popularna zakąska w Tiencinie).
Do Tiencinu często przenikały wpływy opery
pekińskiej
. Mimo tego, miasto ma ciekawą, własną operę.
W Tiencinie żył Ma Sanli (
1914
–
2003
), który był słynnym komikiem i aktorem. Należał do ludu
Hui
, i grał typowym dla nich stylem xiangsheng. Na jego spektakle przychodziło wiele osób. Ma Sanli wystawiał swoje sztuki często mówiąc dialektem tieńcińskim.
Yangliuqing to miasto położone 15 km na zachód od centrum Tiencinu, w dystrykcie Xiqing. Znane jest ono zwłaszcza z barwnie obchodzonego
Chińskiego Nowego Roku
. Tiencin jest także znanym ośrodkiem produkcji glinianych figurek Zhang. Miasto także jest znane z latawców Wei.
Stereotypy
Mieszkańcy Tiencinu są postrzegani w innych regionach
ChRL
jako elokwentni, z poczuciem humoru, otwarci, głośni, gadatliwi i łatwo ulegający skłanianiem ich do walki. Rodziny tiencińskie zawsze są elokwentne, często z poczuciem humoru (w
ChRL
takie zachowanie zwane jest wèizuǐzi). Stereotyp ten częściowo został stworzony przez Ma Sanliiego.
Transport
Koleje
Pierwsza stacja kolejowa została zbudowana w Tiencinie w
1888
. Początkowo znajdowała się przy ulicy Wangdaozhuang. W późniejszym czasie została przeniesiona do Laolongtou, niedaleko ujścia rzeki Hai On. Nazwę stacji również zmieniono na Stacja Kolejowa Laolongtou. Inne ważne stacje to Tiencin Zachodni, Tiencin Północny, Tanggu oraz TEDA, mieszcząca się na terenie Tiencińskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej.
Tiencin jest ważnym węzłem komunikacji kolejowej. Przez miasto przechodzą następujące linie:
Drogi i autostrady
Tiencin ma 3 obwodnice (zwane ring).
- Obwodnica Wewnętrzna Neihuan
- Obwodnica Środkowa Zhonghuan
- Obwodnica Zewnętrzna Waihuan
W określaniu tiencińskich ulic używa się następujących określeń: dao (aleja), xian (obwodnica lub trasa), lu (droga miejska, ulica), jie (wąska uliczka, zaułek) oraz jing lub wei.
Przez Tiencin przechodzi 7 dróg szybkiego ruchu:
- Droga Szybkiego Ruchu Jingjintang (prowadzi z
Pekinu
, przez centralną część Tiencina do Tiencińskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej)
- Droga Szybkiego Ruchu Jinghu (z
Pekinu
do
Szanghaju
)
- Droga Szybkiego Ruchu Jingshen (z
Pekinu
przez dzielnicę Baodi do
Shenyangu
)
- Droga Szybkiego Ruchu Tangjin (z dzielnicy Tanggu do miasta
Tangshan
w prowincji
Hebei
)
- Droga Szybkiego Ruchu Baojin (z dzielnicy Beichen do miasta
Baoding
w prowincji
Hebei
)
- Droga Szybkiego Ruchu Jinbin (od mostu Zhangguizhuang do mostu Hujiayuan)
- Droga Szybkiego Ruchu Jinji (z centralnego Tiencinu do powiatu Jixian)
Ponadto przez miasto przechodzi 6 autostrad krajowych:
- Chińska Autostrada Krajowa Nr 102 (prowadzi z
Pekinu
przez powiat Ji do
Harbinu
)
- Chińska Autostrada Krajowa Nr 103 (z
Pekinu
, przez centralny Tiencin do dzielnicy Tanggu)
- Chińska Autostrada Krajowa Nr 104 (z
Pekinu
, przez Tiencin do miasta
Fuzhou
)
- Chińska Autostrada Krajowa Nr 105 (z
Pekinu
, przez Tiencin, do
Makau
)
- Chińska Autostrada Krajowa Nr 112 (obwodnica
Pekinu
, zahaczająca o Tiencin)
- Chińska Autostrada Krajowa Nr 205 (z
Shanhaiguan
w prowincji
Hebei
, do
Kantonu
)
Komunikacja lotnicza
Lotniskiem, obsługującym miasto jest leżący na wschód od centralnej części miasta w dzielnicy Dongli Tienciński Międzynarodowy Port Lotniczy Binhai (ZBTJ).
Transport publiczny
Pierwsza linia autobusowa w Tiencinie ruszyła już w
1904
i była pierwszą linią autobusów miejskich w
Chinach
. W
2004
liczba linii autobusowych wynosiła 402.
Pracę nad budową tiencińskiego metra ruszyły 4 lipca
1970
. Budowa została ukończona w
1984
i był to drugi system metra w
ChRL
. Całkowita długość linii metra wynosi 7,4 km. Rozbudowa tego systemu rozpoczęła się 9 października
2001
i trwa do dziś. Nowa linia ma zostać nazwana Tieńcińską Linią Metra Nr 1. Według założeń prace mają potrwać do drugiej połowy
2005
. Ma zostać dodane ponad 26 km linii i 22 stacje. Obecnie działa tu 8 stacji metra. Budowa linii nr 2 i 3 rozpoczęła się w późniejszych miesiącach
2004
.
Komunikację w mieście wspomaga także system kolei miejskich, zwanych LRT Binhai. Linie tej kolei biegną z centralnej części miasta, przez Tiencińską Specjalną Strefę Ekonomiczną na wybrzeże. Wschodnie linie zostały oddane do ruchu 28 marca
2004
. Natomiast budowa linii w zachodniej części miasta zostanie, według planów, ukończona w
2006
.
Turystyka
Stara architektura Tiencinu
Miejsca warte zwiedzenia w mieście:
- Tianhougong
- Luzutang (muzeum buntu bokserów)
- Świątynia Wielkiego Współczucia (Dabeiyuan)
- Shijia Dayuan (mieszkanie rodziny Shi)
- kościół Xikai
- kościół Wanghailou
-
dawny radziecki lotniskowiec "Kijew"
(Киев) – muzeum i park rozrywki
Miejsca warte zwiedzenia w aglomeracji:
- Góra Panshan
- Wielka Ściana Huangyaguan
- Fort Dagukou, z dynastii
Qing
Najwyższe budynki
Obecnie w Tiencinie odnotowuje się 59 tego rodzaju obiektów.
- Tianjin Xinda Plaza, rok oddania do użytku 2004, 51 kondygnacji, 238 m wysokości
- Hotel Renaissance Tianjin, 2002, 48, 203 m
- Budynek Złoty Cesarz, 2000, 47, 188 m
- Budynek Tianjin Evening, 1998, 38, 168 m
- Tianjin Ocean Shipping Mansion, 1997, 40, 156 m
- Changxin Mansion, 1995, 32, 147,8 m
- Kai Xuan Men Mansion, 1994, 31, 145,1 m
- Centrum Pocztowo-Telekomunikacyjne, 1998, 26, 183 m
- Tianxing Hepan Mansion, 1993, 40, 142 m
- Budynek Międzynarodowy, 1991, 38, 135 m
Sport
Reprezentantka Polski w tenisie stołowym
Xu Jie
pochodzi z Tiencinu.
Drużyny sportowe z Tiencinu:
- Chińskie Stowarzyszenie Super Ligi Piłki Nożnej
Szkolnictwo wyższe
Tienciński Uniwersytet Studiów Zagranicznych
Podległe Ministerstwu Edukacji:
- Uniwersytet Tienciński (天津大学, zał. w
1895
)
- Uniwersytet Nankai (南开大学, zał. w
1919
)
Podległy Administracji Lotnictwa Cywilnego:
- Chiński Uniwersytet Lotnictwa Cywilnego (中国民用航空学院)
Podległe samorządowi miejskiemu:
- Politechnika Tiencińska (天津工业大学)
- Tienciński Uniwersytet Pedagogiczny (天津师范大学)
- Tienciński Uniwersytet Finansów i Ekonomii (天津财经大学)
- Tienciński Uniwersytet Handlu (天津商学院)
- Tienciński Uniwersytet Języków Obcych (天津外国语学院)
- Tienciński Uniwersytet Medyczny (天津医科大学)
- Tienciński Uniwersytet Nauki i Technologii (天津科技大学)
- Tienciński Uniwersytet Technologiczny (天津理工大学)
- Tienciński Uniwersytet Technologii i Edukacji (天津职业技术师范学院)
- Tienciński Uniwersytet Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (天津中医学院)
- Tienciński Instytut Budownictwa Miejskiego (天津城市建设学院)
- Tienciński Instytut Rolniczy (天津农学院)
- Tiencińska Akademia Sztuk Pięknych (天津美术学院)
- Tienciński Instytut Wychowania Fizycznego (天津体育学院)
- Tiencińskie Konserwatorium Muzyczne (天津音乐学院)
Miasta partnerskie
Linki zewnętrzne
Przypisy